Stan obecny
Warunki Kontraktowe FIDIC zakładają, że zmiany są nieodłącznym elementem każdego realizowanego kontraktu budowlanego. Stąd poświecona jest nim cała klauzula 13, która w sposób logiczny, praktyczny i pragmatyczny umożliwia Inżynierowi zarządzanie zmianami. Przede wszystkim najważniejszy jest cel kontraktu a więc zrealizowanie obiektu budowlanego zgodnie z przyjętymi wymaganiami a możliwość wprowadzania zmian ma umożliwić osiągnięcie tego celu.
Takie podejście do wprowadzania zmian jest naturalne i zrozumiałe dla wszystkich zarówno dla początkujących jak i doświadczonych osób w realizacji procesów inwestycyjno – budowlanych. Osoby takie mogą poczuć się zdezorientowane gdy przychodzi im realizować umowę zamówienia publicznego. Rygoryzm ustawy prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004r. z późn. zm. (upzp) w zakresie wprowadzania zmian wynikający z konieczności dbałości o finanse publiczne jest duży a dodatkowo potęgują go często różne interpretacje przepisów biorące pod uwagę jedynie ich literalne brzmienie a nie ich „duch”.
Biorąc pod uwagę ustawę prawo zamówień publicznych zmiany opisane w kl. 13 Warunków Kontraktowych FIDIC można podzielić na następujące:
1. Zmiany prowadzące do możliwości udzielenia zamówień dodatkowych, często nazywane niepoprawnie robotami dodatkowymi.
W przypadku zamówień na roboty budowlane możliwość udzielenia zamówienia dodatkowego z wolnej ręki dotychczasowemu wykonawcy, który realizuje zamówienie podstawowe zachodzi jeśli spełnione są następujące warunki (art. 67 ust. 1 pkt 5 upzp).
Gdy łączna wartość zamówienia (zamówień) nie przekracza 50% wartości zamówienia podstawowego, i zamówienie dodatkowe, niezbędne dla prawidłowego wykonania zamówienia podstawowego stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, i jeżeli:
- z przyczyn technicznych lub gospodarczych podzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów, lub
- wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego.
Należy tutaj zauważyć, że niezwykle rzadko zachodzą faktycznie wszystkie okoliczności dające podstawę do udzielenia zamówienia dodatkowego z wolnej ręki, przede wszystkim z reguły nie występuje prawie nigdy sytuacja niemożliwa wcześniej do przewidzenia skutkująca koniecznością udzielenia zamówienia dodatkowego.
2. Zmiany prowadzące do możliwości udzielenia zamówień uzupełniających.
Zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 6 upzp możliwe jest udzielenie zamówień uzupełniających „z wolnej ręki”, jeżeli udziela się ich dotychczasowemu wykonawcy, który realizuje (zrealizował) podstawowe zamówienie, w ramach określonych warunków:
- w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego
- gdy łączna wartość zamówienia (zamówień) nie przekracza 50% wartości zamówienia podstawowego i polega na powtórzeniu tego samego rodzaju zamówień,
- zamówienie podstawowe zostało udzielone w trybu przetargu nieograniczonego lub ograniczonego
- zamówienie uzupełniające było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu i jest zgodne z przedmiotem za-
mówienia podstawowego.
Zamawiający już w przewiduje ogłoszeniu o zamówieniu musi przewidzieć, że udzieli w ciągu najbliższych lat zamówienia na określone, znane mu roboty w momencie wszczęcia postępowania. Ogólne sformułowanie zakresu przyszłych zamówień uzupełniających przykładowo jako: „instalacje elektryczne” lub „instalacje sanitarne” może być potraktowane jako omijanie przepisów upzp.