Biuletyn konsultant

Warunki kontraktowe FIDIC istotne uwarunkowania umowne w realizacji inwestycji budowlanych

Warunki kontraktowe FIDIC istotne uwarunkowania umowne w realizacji inwestycji budowlanych

Warunki Kontraktowe zostały przygotowane przez Międzynarodową Federację Inżynierów Konsultantów (FIDIC), do której należy polskie Stowarzyszenie Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców (SIDiR).

Mając na uwadze zasadę swobody zawierania umów wynikającą z przepisów Kodeksu cywilnego (art. 3531 k.c.), w umowach o zamówienie publiczne można odpowiednio wykorzystywać wzorce przy zawieraniu umów (art. 384 k.c.), w tym również Warunki Kontraktowe FIDIC. Granicą swobody kontraktowania i wykorzystania Warunków Kontraktowych FIDIC są jednak przepisy prawa bezwzględnie obowiązującego, przewidujące ściśle określone regulacje, niepodlegające wyłączeniu na mocy postanowień umownych. Oznacza to, iż niezależnie od stosowania Warunków Kontraktowych FIDIC strony zobowiązane są stosować przepisy prawa, w tym m.in. ustawę Prawo zamówień publicznych, ustawę Kodeks cywilny, a także odpowiednie przepisy prawa wspólnotowego.

W zamówieniach publicznych Warunki kontraktowe FIDIC – część ogólna, wykorzystywane są jako standardowe procedury (warunki umowne) realizacji projektów publicznych i współfinansowanych z funduszy europejskich. Zamawiający dostosowuje warunki ogólne do uwarunkowań realizacji inwestycji przez sporządzenie części szczególnej, związanej numeracją klauzul z częścią ogólną. Warunki Kontraktowe, część ogólna i część szczególna, stanowią razem istotną część Kontraktu, a wcześniej dokumentów przetargowych zwanych w zamówieniach publicznych „specyfikacja istotnych warunków zamówienia” i pozwalają na ocenę prawidłowości zarządzania inwestycją i wykorzystania środków.

Zasadą naczelną sformułowań zawartych w Warunkach Kontraktowych FIDIC jest przestrzeganie następującej zasady: zamawiający oczekuje od wykonawcy „porządnie” wykonanego przedsięwzięcia w założonym czasie i koszcie, a wykonawca oczekuje odpowiednich warunków wykonania pracy, uczciwego i zrównoważonego zastosowania kontraktu i szybkiej zapłaty tego, co ma prawo otrzymać.

W realizacji przedsięwzięć opartych na procedurach FIDIC występują dwie strony: zamawiający i wykonawca. Natomiast dla zapewnienia przestrzegania procedur powołuje się Inżyniera (funkcja), który nie jest stroną umowy i powinien działać bezstronnie, bez względu na status zatrudnienia, zgodnie z zawartym między stronami kontraktem. Inżynier oznacza osobę wyznaczoną przez zamawiającego do działania w danym kontrakcie. Inżynier może interpretować kontrakt tylko tak, jak jest on napisany, bez prawa wnoszenia poprawek do kontraktu. Wszelkie kontakty między stronami kontraktu powinny odbywać się z udziałem Inżyniera. Wymagana jest współpraca i zespołowe działanie zamawiającego, wykonawcy i Inżyniera w ramach kontraktu.

Warunki Kontraktowe to wynik wieloletnich doświadczeń najlepszych fachowców FIDIC i dlatego uznawane są za powszechne przy zawieraniu kontraktów międzynarodowych. Warunki te razem stanowią zbiór praw, oraz obowiązków stron i wprowadzone zostały również do stosowania w kontraktach finansowanych, lub współfinansowanych przez Bank Światowy, oraz inne agendy ONZ. Ułatwiają porozumienie pomiędzy fachowcami zaangażowanymi w proces inwestycji, bez względu na miejsce jej realizacji. Powstały w ten sposób jednolite procedury realizacji inwestycji na całym świecie, stanowiące ułatwienie dla zaangażowanego w realizację inwestycji personelu. Istotą jest utrzymanie rozsądnej równowagi między wymaganiami i interesami zainteresowanych stron, oraz sprawiedliwy podział ryzyka, zagrożeń i odpowiedzialności. Warunki kontraktowe FIDIC pozostają w zasadniczej zgodności z ustawą Prawo zamówień publicznych, Prawem budowlanym, Kodeksem cywilnym, oraz Kodeksem postępowania cywilnego.

Wybiórcze stosowanie zapisów Warunków Kontraktowych FIDIC, a w szczególności powodujące ograniczenie praw wykonawcy przez „tendencyjne” zapisy w części szczególnej, w konsekwencji prowadzi do wzrostu kosztów realizacji inwestycji, w wyniku oceny podwyższonego ryzyka przez wykonawcę.

To fragment arykułu, pełną treść znajdą Państwo w Biuletynie Konsultant