Od wejścia w życie ustawy o partnerstwie publicznoprywatnym oraz ustawy o koncesji upłynęły już trzy lata, rynek PPP rozwija się systematycznie i wydaje się, że w nadchodzących latach będzie często stosowaną metodą realizacji zadań publicznych. Stowarzyszenie inżynierów Doradców i Rzeczoznawców włączyło się w działalność Centrum PPP od początku jego istnienia przewidując również kierunki rozwoju konsultingu, bowiem realizacja inwestycji w ramach PPP wymaga szczególnie starannego przygotowania, specjalistycznej wiedzy i umiejętności zastosowania nowych procedur wyboru partnera prywatnego.
Zamierzam przybliżyć zagadnienia partnerstwa publiczno-prywatnego w cyklu kolejnych artykułów, w których omówię obowiązującą ustawę o partnerstwie publiczno-prywatnym i ustawę o koncesji oraz wynikające z niej zasady postępowania, inne możliwe formy współpracy pomiędzy podmiotami publicznymi i inwestorami prywatnymi, ale również zagadnienia PPP w świetle uregulowań unii europejskiej.
Wspieranie inwestycji publiczno-prywatnych krokiem w kierunku naprawy gospodarki i długoterminowej zmiany strukturalnej; zwiększanie znaczenia partnerstw publiczno-prywatnych – taki tytuł ma Komunikat Komisji do Parlamentu europejskiego, Rady europejskiego Komitetu ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów z dnia 19 listopada 2009 roku (KOM (2009) 615.
Od początku XXi wieku unia europejska i państwa członkowskie dostrzegły potrzebę rozwijania współpracy między organami publicznymi a sektorem prywatnym w zakresie przedsięwzięć inwestycyjnych o charakterze publicznym. Korzyści płynące z PPP według Komisji europejskiej to:
• terminowa realizacja inwestycji w granicach wyznaczonego budżetu,
• wysoka jakość w stosunku do ceny,
• dystrybucja kosztów finansowania inwestycji na cały okres jej użytkowania,
• podział ryzyk pomiędzy partnerami publicznymi i prywatnymi,
• zrównoważony rozwój i innowacyjne rozwiązania.
Przeprowadzone w październiku 2009 roku przez brytyjski Krajowy urząd Kontroli (national Audit Office) badanie na temat poziomu projektów w ramach inicjatywy prywatnego finansowania, potwierdziło, że zasadniczo projekty PPP wypadają lepiej niż projekty realizowane w wyniku zwykłych procedur zamówień publicznych zarówno pod względem przestrzegania budżetu (65 % projektów PFI) jak i dotrzymywania terminów (69 %). Ponadto 91 % ukończonych projektów otrzymało od najważniejszych użytkowników bardzo dobrą lub dobrą ocenę pod względem jakości budowlanej i projektowania.
Zgodnie z Komunikatem Komisji, dzięki koncesjom na roboty budowlane i usługi typu BOT oraz utworzeniu specjalnych narzędzi europejskie przedsiębiorstwa wykonujące prace publiczne mogą na niektórych rynkach zawierać umowy np. na budowę lotnisk i zarządzanie nimi, budowę autostrad, zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków. PPP mogą ponadto stworzyć efekt dźwigni w stosunku do finansowania prywatnego i połączyć środki prywatne ze środkami publicznymi. Jest to szczególnie cenne w obecnej sytuacji ekonomicznej, gdy w odpowiedzi na kryzys państwa członkowskie starają się przyspieszyć inwestycje, a jednocześnie są świadome konieczności utrzymania dyscypliny budżetowej.
Dla uniknięcia zwiększania długu publicznego, eurostat w informacji nr 18/2004 Treatment of public-private partnerships and ESA95 manual on government deficit and debt (Podejście do partnerstw publiczno-prywatnych oraz instrukcja ESA95 dotycząca deficytu i długu publicznego) przedstawił zasady dotyczące ujmowania rachunków PPP do celów statystycznych w bilansie budżetu państwa. Zasady te oparte są na rozłożeniu głównych elementów ryzyka projektu między stronę rządową i operatora PPP. Do długu publicznego zalicza się tylko te umowy PPP, które mają wpływ na poziom długu publicznego, co potwierdził Minister Finansów, pismem z 10 marca 2011 roku.
Komisja, jako pozytywny przykład inwestycji zrealizowanej w formule PPP, przedstawiła most im. Charilaosa Trikoupisa, nad Cieśniną Riońską, najdłuższy na świecie most wantowy, łączący Peloponez z Grecją kontynentalną. W 1996 r. francusko-greckie konsorcjum Gefyra S.A. dostało od władz Grecji 42-letnią koncesję na zaprojektowanie, budowę, eksploatację i konserwację mostu im. Charilaosa trikoupisa. ue znacznie wsparła projekt finansowo dotacją z europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz kredytem z EBI.